APS-C έναντι full-frame – επεξήγηση της διαφοράς

Όπως η σειρά DSLR της Canon, έτσι και η σειρά mirrorless μηχανών του Συστήματος EOS R περιλαμβάνει πλέον μηχανές APS-C και μηχανές full-frame, με τις APS-C EOS R7, EOS R10, EOS R50 και EOS R100 δίπλα σε μοντέλα full-frame, όπως οι EOS R8, EOS R6 Mark II, EOS R5 και EOS R3.

Η κύρια διαφορά μεταξύ των μηχανών APS-C και full-frame είναι το φυσικό μέγεθος του αισθητήρα εικόνας –οι αισθητήρες full-frame μεγαλύτεροι από τους αισθητήρες APS-C– ενώ οι υπόλοιπες διαφορές μεταξύ των δύο τύπων μηχανών πηγάζουν από αυτό. Ωστόσο, όπως ισχύει για τα περισσότερα πράγματα, το μεγαλύτερο δεν είναι απαραίτητα καλύτερο και κάθε τύπος τα δικά του βασικά πλεονεκτήματα.

Η ενεργή περιοχή των αισθητήρων εικόνας APS-C της Canon έχει διαστάσεις 22,2x14,8mm και αντιστοιχεί σχεδόν σε ένα καρέ φωτογραφικού φιλμ APS-C.

Το APS (Advanced Photo System) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1996, ως νέος τύπος κασέτας φωτογραφικού φιλμ. Στις περισσότερες μηχανές με φιλμ εκείνης της εποχής, μπορούσατε επίσης να επιλέξετε διαφορετικές αναλογίες διαστάσεων κατά τη λήψη. Αυτές περιλάμβαναν την επιλογή C (Κλασική) με την ίδια αναλογία διαστάσεων 3:2 με τις συμβατικές φωτογραφικές μηχανές με φιλμ 35mm, την επιλογή H (Υψηλής ευκρίνειας) με αναλογία διαστάσεων ευρείας οθόνης 16x9 και την επιλογή P (Πανοραμική) με αναλογία 3:1.

Το APS-C αντιστοιχεί επίσης στη μορφή βίντεο Super 35 και αποτέλεσε δημοφιλή επιλογή για το μέγεθος των αισθητήρων εικόνας στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές EOS SLR (DSLR) της Canon, καθώς και για τη σειρά mirrorless φωτογραφικών μηχανών EOS M.

Οι αισθητήρες εικόνας full-frame της Canon έχουν ενεργή επιφάνεια 36x24mm, δηλ. ίδιο μέγεθος με ένα καρέ φιλμ 35mm.

Το φιλμ 35mm χρονολογείται στο 1889, όταν άρχισε να χρησιμοποιείται ως πρότυπο πλάτος για τα κινηματογραφικά φιλμ. Σύντομα, έγινε ο κανόνας για τη στατική φωτογραφία και μεταφέρθηκε στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές full-frame, όπως στις full-frame EOS DSLR και στις mirrorless μηχανές του Συστήματος EOS R της Canon.

Τόσο οι αισθητήρες APS-C όσο και οι full-frame παράγουν εικόνες με τυπική αναλογία διαστάσεων 3:2, ενώ οι αισθητήρες APS-C μπορούν να έχουν τον ίδιο αριθμό megapixel με τους αισθητήρες full-frame. Ωστόσο, ένας αισθητήρας εικόνας full-frame έχει φυσικό μέγεθος περίπου 63% ή 1,6 φορές μεγαλύτερο από έναν αισθητήρα εικόνας APS-C.

Αυτή η διαφορά φυσικού μεγέθους μεταξύ των δύο τύπων αισθητήρα καθορίζει τι «βλέπει» η μηχανή. Όλοι οι φακοί παράγουν κυκλική εικόνα και αυτό σημαίνει ότι ένας φακός συμβατός με μηχανές full-frame πρέπει να έχει αρκετά μεγάλη περίμετρο ώστε η εικόνα να επικαλύπτει τις γωνίες ενός ορθογώνιου αισθητήρα εικόνας full-frame. Αν χρησιμοποιήσετε τον ίδιο φακό σε μια μηχανή APS-C, ο μικρότερος αισθητήρας εικόνας θα αξιοποιεί μόνο μια μικρότερη περιοχή στο κέντρο του ίδιου κύκλου εικόνας. Ουσιαστικά, σε σύγκριση με την εικόνα σε έναν αισθητήρα full-frame, η εικόνα κόβεται.

Επειδή οι αισθητήρες APS-C στις φωτογραφικές μηχανές της Canon είναι 1,6 φορές μικρότεροι από τους αισθητήρες στις φωτογραφικές μηχανές full-frame της Canon, ο «συντελεστής κοπής» είναι 1,6x. Αυτό σημαίνει ότι η λήψη με έναν τυπικό φακό 50mm σε μια φωτογραφική μηχανή APS-C προσφέρει το ίδιο οπτικό πεδίο με τη λήψη με τηλεφακό 80mm σε μια μηχανή full-frame (50 x 1,6 = 80). Με τον ίδιο τρόπο, η χρήση ενός φακού full-frame 100mm σε μια μηχανή APS-C παρέχει το ίδιο οπτικό πεδίο με έναν φακό 160mm σε μια μηχανή full-frame. Γι' αυτόν το λόγο, ο συντελεστής κοπής είναι επίσης γνωστός ως «πολλαπλασιαστής εστιακής απόστασης» και σας πληροφορεί για την ενεργή εστιακή απόσταση του φακού που χρησιμοποιείτε.

Αν θέλετε να κάνετε τον σχετικό υπολογισμό σε περίπτωση χρήσης φακού RF, EF, RF-S, EF-S ή EF-M σε μηχανή APS-C, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη λειτουργία υπολογισμού Ενεργής εστιακής απόστασης, που υπάρχει στη δωρεάν εφαρμογή Canon Photo Companion.

Ο συντελεστής κοπής ισχύει για όλους τους φακούς full-frame που χρησιμοποιούνται σε μηχανές APS-C, συμπεριλαμβανομένων των φακών EF και RF. Οι φακοί EF μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλες τις μηχανές του Συστήματος R με αισθητήρα APS-C σε συνδυασμό με οποιοδήποτε μοντέλο της σειράς Προσαρμογέων βάσης EF-EOS R.

Επειδή οι αισθητήρες APS-C είναι μικρότεροι, οι μηχανές μπορούν να γίνουν πιο μικρές και ελαφριές, και αυτό τις κάνει ιδανικές για φωτογράφιση στο δρόμο και στο ταξίδι. Καθώς απαιτείται μικρότερος κύκλος εικόνας από έναν φακό σχεδιασμένο για μηχανές APS-C, ο φακός μπορεί να είναι πιο μικρός και πιο ελαφρύς και, κατά συνέπεια, μπορεί να είναι πιο οικονομικός.

Ο συντελεστής κοπής ενός αισθητήρα APS-C αυξάνει το μέγεθος των μικρότερων ή πιο απομακρυσμένων θεμάτων στο κάδρο και αυτό σημαίνει ουσιαστικά αύξηση της ενεργής εστιακής απόστασης οποιουδήποτε φακού κατά 1,6x. Αυτό μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα σε είδη φωτογράφισης όπως η άγρια φύση, οι σκηνές δράσης και οι αθλητικές διοργανώσεις. Η χρήση φακών που έχουν υψηλές επιδόσεις αλλά είναι και οικονομικά προσιτοί, όπως ο Canon EF 70-300mm f/4-5.6 IS II USM, σε μια μηχανή APS-C προσφέρει ενεργό εύρος ζουμ 112-480mm, που σχεδόν αντιστοιχεί σε αυτό των σούπερ τηλεφακών. Ο φακός RF 100-400mm F5.6-8 IS USM που έχει παρόμοια τιμή, έχει ενεργό εύρος εστιακών αποστάσεων 160-640mm σε μια μηχανή APS-C. Θα χρειαστείτε πιο μεγάλο, βαρύ και ακριβό φακό για να έχετε το ίδιο εύρος σε μια μηχανή full-frame.

Μπορείτε να κόψετε τις εικόνες από μια μηχανή full-frame για να δημιουργήσετε το ίδιο αποτέλεσμα, αλλά το πλήθος των megapixel θα μειωθεί, με αποτέλεσμα οι εικόνες να είναι μικρότερες και, κατά συνέπεια, λιγότερο ευκρινείς όταν θα μεγεθυνθούν ξανά. Η λήψη με μια μηχανή APS-C εξοικονομεί επίσης χρόνο και κόπο, καθώς δεν χρειάζεται χειροκίνητη κοπή των εικόνων στο στάδιο της επεξεργασίας.

Επειδή ένας αισθητήρας full-frame έχει ευρύτερο οπτικό πεδίο, μια μηχανή full-frame είναι ιδανική για πανοραμικά τοπία, εξαιρετικά ευρυγώνιες λήψεις αρχιτεκτονικών θεμάτων σε εσωτερικούς χώρους και αστροφωτογράφιση, καθώς και για δημιουργικά εφέ όταν θέλετε να τονίσετε την προοπτική μεταξύ των περιοχών στο προσκήνιο και στο φόντο.

Ένας γενικός κανόνας, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται μεγαλύτερα διαφράγματα (μικρότεροι αριθμοί f), είναι ότι οι μηχανές full-frame μπορούν να παράγουν στενότερο βάθος πεδίου από τις μηχανές APS-C και αυτό σημαίνει ότι ένα μικρότερο τμήμα της εικόνας θα έχει ευκρινή εστίαση και το μεγαλύτερο μέρος του φόντου θα είναι φλουταρισμένο. Συνήθως, αυτό είναι ιδανικό για φωτογράφιση θεμάτων νεκρής φύσης και πορτραίτων, καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο σενάριο όπου θέλετε να απομονώσετε το κύριο θέμα με φλουτάρισμα του φόντου.

Ένα επιπλέον πλεονέκτημα του αισθητήρα full-frame σχετίζεται άμεσα με το μεγαλύτερο μέγεθός του. Αν εξαιρέσουμε τα υπόλοιπα στοιχεία, οι φωτοευαίσθητες περιοχές ή οι δέκτες φωτός σε έναν αισθητήρα εικόνας full-frame θα έχουν μεγαλύτερο φυσικό μέγεθος από εκείνους που υπάρχουν σε έναν αισθητήρα APS-C με το ίδιο πλήθος megapixel. Επομένως, έχουν δυνατότητες συγκέντρωσης περισσότερου φωτός και μπορούν να συλλάβουν περισσότερες πληροφορίες με λιγότερο θόρυβο εικόνας ή κόκκο, ιδιαίτερα με υψηλές ρυθμίσεις ISO σε συνθήκες ασθενούς φωτισμού. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα για τη φωτογράφιση πορτραίτων σε εσωτερικούς χώρους και για φωτογραφίσεις γάμων, καθώς και λήψεις χωρίς τρίποδο στο λυκόφως, για λήψεις νυκτερινών αστικών τοπίων και για κάθε στιγμή που χρειάζεται να διατηρήσετε τις ταχύτητες κλείστρου αρκετά υψηλά ώστε να παγώσετε την κίνηση σε σκηνές με ελλιπή φωτισμό.

Μερικές φορές, οι μηχανές full-frame θεωρούνται πιο «επαγγελματικές» από τις μηχανές APS-C, και σίγουρα είναι συνήθως μεγαλύτερες, οπότε είναι καταλληλότερες για χρήση με μεγάλους τηλεφακούς. Ωστόσο, χάρη στην αυξημένη εμβέλεια που προσφέρει μια μηχανή APS-C, μπορεί να μην χρειάζεστε έναν τόσο μεγάλο τηλεφακό. Μια APS-C μπορεί να παραμένει η καλύτερη επιλογή για φωτογράφους ταξιδιωτικών θεμάτων, καθώς και για φωτογράφους αθλητικών διοργανώσεων και τοπίων άγριας φύσης, οι οποίοι χρειάζονται ισχυρό ζουμ τηλεφακού σε συνδυασμό με ελευθερία κινήσεων.

Όπως σχολίασε η φωτογράφος άγριας φύσης Dani Connor για την πρώτη της φωτογράφιση με την Canon EOS R7, «Μου επιτρέπει να πλησιάζω περισσότερο το θέμα μου χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιώ μεγάλο και βαρύ φακό. Είναι το τέλειο είδος μηχανής για έναν φωτογράφο πτηνών, επειδή τα πτηνά είναι συχνά αρκετά μικρά και βρίσκονται αρκετά μακριά.»

Οι μηχανές full-frame μπορεί να είναι κατάλληλες για λήψη τοπίων εξαιρετικά μεγάλου πλάτους, ωστόσο, λόγω του μικρότερου βάθους πεδίου των μηχανών full-frame, μπορεί επίσης να είναι πιο εύκολο να επιτευχθεί ευκρίνεια σε όλο το βάθος του κάδρου σε λήψεις με οριζόντιο προσανατολισμό με μια μηχανή APS-C. Επιπλέον, αν και οι μηχανές full-frame προσφέρουν συνήθως πιο μικρό βάθος πεδίου και μπορούν να βοηθήσουν ώστε ένα θέμα πορτραίτου να ξεχωρίζει εμπρός από ένα ελκυστικά φλουταρισμένο φόντο, παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, όπως το διάφραγμα. Οι APS-C EOS R10, EOS R7, EOS R50 και EOS R100 εξασφαλίζουν καλά αποτελέσματα σε πορτραίτα με φακούς όπως ο μικρών διαστάσεων Canon RF 50mm F1.8 STM, ο οποίος διαθέτει ιδανική ενεργή εστιακή απόσταση 80mm και γρήγορο διάφραγμα f/1.8.

Όλες οι μηχανές του Συστήματος EOS R της Canon, είτε full-frame είτε APS-C, είναι mirrorless μηχανές που διαθέτουν ακριβώς την ίδια προηγμένη βάση φακού RF. Αυτό σημαίνει ότι αν επιλέξετε την EOS R7 ή την EOS R10, ή ακόμη και την EOS R50 ή την EOS R100, μπορείτε να επωφεληθείτε πλήρως από ολόκληρη τη σειρά των εξαιρετικών φακών RF. Εκτός από φακούς με υπερσύγχρονες τεχνολογίες εστίασης και υψηλή οπτική ποιότητα, η βάση στήριξης RF προσφέρει εξαιρετικά μεγαλύτερη ταχύτητα και εύρος ζώνης για τη μεταφορά δεδομένων μεταξύ φακού και μηχανής, γεγονός που επιτρέπει προηγμένες λήψεις με αυτόματη εστίαση τεχνολογίας AI για κλείδωμα και παρακολούθηση με απίστευτη ταχύτητα και ακρίβεια, νέα επίπεδα σταθεροποίησης εικόνας, βελτιστοποίηση φακού σε πραγματικό χρόνο και πολλές άλλες προηγμένες δυνατότητες.

Ταυτόχρονα με την κυκλοφορία των EOS R7 και EOS R10 παρουσιάστηκαν νέοι φακοί RF-S, που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για μηχανές με βάση RF και αισθητήρες APS-C. Ο στάνταρ ζουμ RF-S 18-45mm F4.5-6.3 IS STM με ενεργή εστιακή απόσταση 29-72mm σε αντιστοιχία με 35mm, είναι σχεδόν μικροσκοπικός χάρη στην πτυσσόμενη κατασκευή του και έχει βάρος μόλις 130g, ενώ ο RF-S 18-150mm F3.5-6.3 IS STM έχει ακόμη μεγαλύτερο εύρος ζουμ, ενεργή εστιακή απόσταση, 29-240mm σε αντιστοιχία με 35mm, και παρ’ όλα αυτά έχει βάρος μόλις 310 g, οπότε είναι ένας εξαιρετικά ευέλικτος και ολοκληρωμένος φακός για καθημερινές λήψεις και ταξιδιωτική φωτογραφία.

Ένας άλλος αγαπημένος, οικονομικά προσιτός φακός RF με μικρό βάρος και διαστάσεις, και επίσης συμβατός με μηχανές full-frame, είναι ο Canon RF 16mm F2.8 STM, ο οποίος στις EOS R7 και EOS R10 παρέχει αρκετά ευρύ οπτικό πεδίο, ισοδύναμο με έναν φακό 25,6mm σε σώμα full-frame. Ο Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM λειτουργεί άψογα ως τυπικός σταθερός φακός, με ενεργή εστιακή απόσταση 56mm στις μηχανές APS-C του Συστήματος EOS R, ενώ προσφέρει επίσης οπτική σταθεροποίηση εικόνας και συντελεστή μεγέθυνσης 0,5x. Ο Canon RF 50mm F1.8 STM είναι ένας εξαιρετικός φακός για πορτραίτα, ο οποίος συνδυάζει μια ενεργή εστιακή απόσταση 80mm σε μηχανή APS-C με γρήγορο διάφραγμα f/1.8 για άψογα ελεγχόμενο βάθος πεδίου. Για φωτογράφιση σε ταξίδια και στον δρόμο, ο RF 28mm F2.8 STM προσφέρει ενεργή εστιακή απόσταση 45mm σε συνδυασμό με την EOS R10, ενώ ο σχεδιασμός τύπου «pancake» συμβάλλει στις μικρές διαστάσεις και το χαμηλό βάρος του.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τη μεγάλη σειρά φακών EF και EF-S στις mirrorless μηχανές APS-C του Συστήματος R, χωρίς απώλεια ποιότητας ή λειτουργικότητας, χάρη στη σειρά Προσαρμογέων βάσης EF-EOS R.