Βασικός οδηγός για την επιλογή φακών

Ψάχνετε νέο φακό; Ενδεχομένως αναβαθμίζετε τον εξοπλισμό σας και περνάτε από μια compact μηχανή σε ένα μοντέλο με εναλλάξιμους φακούς, ενώ κάνετε τώρα τα πρώτα σας βήματα στη φωτογραφία. Ή, πιθανώς, θέλετε να επεκτείνετε τις φωτογραφικές σας δυνατότητες πέρα από αυτές που σας προσφέρει ο φακός του κιτ της μηχανής σας. Δείτε τι πρέπει να γνωρίζετε για να βρείτε τον ιδανικό φακό για εσάς, καθώς και για να επιλέξετε τον καλύτερο φακό για ταξιδιωτική φωτογραφία, πορτραίτα ή ακόμη και φωτογραφία άγριας φύσης.

Το όνομα ενός φακού Canon περιλαμβάνει όλες τις σημαντικές πληροφορίες για αυτόν. Για παράδειγμα, ο Canon RF 100mm F2.8L MACRO IS USM:

• RF = ο τύπος φακού, που αντιστοιχεί στους διάφορους τύπους βάσης φακών που χρησιμοποιούνται στις μηχανές Canon.
• 100mm = η εστιακή απόσταση του φακού.
• F2.8 = το μέγιστο διάφραγμα.
• L σημαίνει ότι αυτός ο φακός ανήκει στη σειρά L των «επαγγελματικών» φακών της Canon (υψηλότερης ποιότητας).
• MACRO = έχει δυνατότητα αποτύπωσης εικόνων σε μεγέθυνση macro.
• IS = ο φακός διαθέτει ενσωματωμένο οπτικό Σταθεροποιητή εικόνας, για μείωση του θαμπώματος που προκαλείται από την αστάθεια της μηχανής.
• USM = Ultra Sonic Motor (υπερηχητικός κινητήρας), ένας γρήγορος κινητήρας εστίασης χαμηλού θορύβου.
• Οι εξειδικευμένοι φακοί μπορεί να περιλαμβάνουν άλλα στοιχεία στο όνομά τους, τα οποία σχετίζονται με τη σχεδίαση ή τις τεχνολογίες που ενσωματώνουν, όπως Fisheye, DS (Defocus Smoothing) ή DO (Diffractive Optics – Διαθλαστικά οπτικά στοιχεία).
• Ορισμένοι φακοί φέρουν επίσης την ένδειξη II ή III στο όνομά τους. Αυτό υποδηλώνει τον αριθμό μοντέλου και όχι κάποια ιδιότητα του φακού. Για παράδειγμα, ο φακός EF 75-300mm f/4-5.6 III USM είναι η τρίτη έκδοση αυτού του φακού ζουμ EF με εύρος εστιακής απόστασης 75-300mm, εύρος διαφράγματος από f/4 έως f/5.6 και κινητήρα USM.

Πριν αγοράσετε οποιονδήποτε φακό, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι είναι συμβατός με τη μηχανή σας. Κάθε μηχανή Canon EOS χρησιμοποιεί μία από τις τέσσερις διαφορετικές βάσεις φακών. Κάθε τύπος φακού έχει σχεδιαστεί για να ταιριάζει σε μια συγκεκριμένη βάση φακών:

• Οι φακοί RF και RF-S προορίζονται για χρήση με τις mirrorless μηχανές του Συστήματος EOS R – δείτε παρακάτω.
• Οι φακοί EF, TS-E (tilt-shift) και MP-E (macro) έχουν σχεδιαστεί για τη βάση EF σε μηχανές DSLR Canon EOS.
• Οι φακοί EF-S προορίζονται για μηχανές DSLR APS-C.

Όλες οι μηχανές του Συστήματος EOS R διαθέτουν πανομοιότυπη βάση RF, κάτι που σημαίνει ότι κάθε μηχανή της σειράς μπορεί να συνδυαστεί με οποιονδήποτε φακό RF ή RF-S. Οι φακοί RF-S έχουν σχεδιαστεί για μηχανές APS-C, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν με full-frame μηχανές του Συστήματος EOS R. Ωστόσο, σε αυτήν την περίπτωση η μηχανή θα περικόπτει αυτόματα την περιοχή της εικόνας, ώστε να αντιστοιχεί στη μικρότερη κάλυψη APS-C του φακού.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε έναν full-frame φακό RF (ή έναν φακό EF με προσαρμογέα) σε μια μηχανή APS-C του Συστήματος EOS R, όπως οι EOS R7, EOS R10 ή EOS R50. Ωστόσο, οι αισθητήρες APS-C είναι μικρότεροι από τους αισθητήρες full-frame, κάτι που σημαίνει ότι ο αισθητήρας δεν θα χρησιμοποιεί ολόκληρο το οπτικό πεδίο του φακού. Αντιθέτως, θα κόβει την εικόνα στη μικρότερη ενεργή περιοχή του αισθητήρα. Στις μηχανές Canon, ο «συντελεστής κοπής» είναι 1,6x. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεγέθυνση της εικόνας, παρέχοντας σε έναν φακό 50mm το ίδιο οπτικό πεδίο με έναν φακό 80mm σε μια full-frame μηχανή (50 x 1,6 = 80), σε έναν φακό 100mm το οπτικό πεδίο ενός φακού 160mm κ.ο.κ.

Για να υπολογίσετε την πραγματική εστιακή απόσταση ενός φακού σε μια μηχανή APS-C, απλώς πολλαπλασιάστε την εστιακή απόσταση του φακού με 1,6. Εναλλακτικά, προς διευκόλυνσή σας όταν χρησιμοποιείτε φακό ζουμ με μεταβλητή εστιακή απόσταση, η δωρεάν εφαρμογή Canon Photo Companion περιλαμβάνει έναν υπολογιστή Πραγματικής εστιακής απόστασης.

Η εστιακή απόσταση ενός φακού είναι στην ουσία η απόσταση μεταξύ του οπτικού κέντρου του φακού και του αισθητήρα της μηχανής. Αυτή η τιμή συνήθως αναγράφεται στον φακό. Αν πρόκειται για σταθερό φακό (με σταθερή εστιακή απόσταση), αυτή η τιμή είναι συνήθως ένας αριθμός, όπως 24mm ή 135mm. Αν πρόκειται για φακό ζουμ (με μεταβλητή εστιακή απόσταση), αυτή η τιμή είναι ένα εύρος αριθμών, όπως 15-35mm ή 24-70mm.

Η εστιακή απόσταση ενός φακού προσδιορίζει το οπτικό του πεδίο και οι φακοί μπορούν να χωριστούν σε τρεις γενικές κατηγορίες: ευρυγώνιοι, στάνταρ και τηλεφακοί.

• Οι ευρυγώνιοι φακοί –έως περίπου 35mm– «χωράνε» μεγαλύτερο μέρος της σκηνής που φωτογραφίζετε, γι’ αυτό και είναι ιδανικοί για φωτογραφία τοπίων. Οι φακοί κάτω από τα 24mm περίπου (ισοδύναμο με full-frame) αναφέρονται μερικές φορές ως «εξαιρετικά ευρυγώνιοι».
• Οι στάνταρ φακοί έχουν συνήθως εστιακή απόσταση περίπου 50mm. Έχουν «φυσική» προοπτική που αντιστοιχεί περίπου σε εκείνη του ανθρώπινου ματιού, γι’ αυτό και είναι κατάλληλοι για γενική χρήση, ταξιδιωτική φωτογραφία και πορτραίτα.
• Ένας τηλεφακός έχει εστιακή απόσταση περίπου 85mm ή περισσότερο. Θα βρείτε φακούς έως 600mm, 800mm ή ακόμη και 1200mm. Οι φακοί πάνω από 300mm ονομάζονται μερικές φορές «σούπερ τηλεφακοί» και συνήθως χρησιμοποιούνται σε είδη όπως η φωτογραφία άγριας ζωής και αθλημάτων/δράσης, όπου οι φωτογράφοι συνήθως πρέπει να καταγράφουν τα θέματά τους από απόσταση ή να εστιάζουν σε ένα μικρό μέρος της σκηνής.

Ορισμένοι φακοί ζουμ καλύπτουν περισσότερες από μία από αυτές τις κατηγορίες, ενώ άλλοι καλύπτουν γκάμα από ευρυγώνιο έως τηλεφακό – για παράδειγμα, 24-240mm.

Είναι προτιμότερο να έχετε σταθερό φακό ή φακό ζουμ; Οι φακοί ζουμ προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία, επομένως δεν χρειάζεται να έχετε πολλούς φακούς στην τσάντα σας για κάθε διαφορετική συνθήκη λήψης. Ωστόσο, οι σταθεροί φακοί συνήθως έχουν καλύτερη οπτική ποιότητα και διατίθενται με μεγαλύτερες τιμές διαφράγματος – δείτε παρακάτω.

Με απλά λόγια, το διάφραγμα ενός φακού είναι το άνοιγμα μέσα από το οποίο διέρχεται το φως. Το μέγεθος του διαφράγματος εκφράζεται σε f στοπ, με τη μορφή f/2.8, f/4 κ.λπ. Η κάθετος δεν περιλαμβάνεται πάντα στο όνομα των φακών, αλλά είναι σημαντική, επειδή το f στοπ είναι στην ουσία ένα κλάσμα:

διάμετρος διαφράγματος = εστιακή απόσταση (f) διαιρεμένη με τον αριθμό f

Όταν κατανοήσετε αυτήν την εξίσωση, θα καταλάβετε για ποιο λόγο ένας μικρότερος αριθμός f σημαίνει μεγαλύτερο διάφραγμα – είναι ο παρονομαστής του κλάσματος και το κλάσμα 1/4 είναι μεγαλύτερο από το 1/16. Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός, τόσο πιο ευρύ είναι το μέγιστο διάφραγμα του φακού: το f/1.4 είναι πολύ ευρύ, το f/4 είναι πιο στενό και το f/16 είναι ακόμα πιο στενό.

Όσο πιο ευρύ είναι το διάφραγμα, τόσο περισσότερο φως μπορεί να περάσει στον αισθητήρα της μηχανής, κάτι που εξασφαλίζει καλύτερα αποτελέσματα ιδιαίτερα σε συνθήκες ασθενούς φωτισμού. Ένας φακός με ευρύ μέγιστο διάφραγμα (μικρός αριθμός f) είναι γνωστός ως «γρήγορος» φακός: επειδή επιτρέπει τη διέλευση περισσότερου φωτός, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υψηλότερη ταχύτητα κλείστρου από εκείνη που θα χρειαζόσασταν με έναν φακό μικρότερου διαφράγματος προκειμένου να επιτύχετε την ίδια έκθεση.

Επιπλέον, το διάφραγμα καθορίζει επίσης το βάθος πεδίου της εικόνας, δηλαδή τι μέρος της σκηνής που φωτογραφίζετε θα βρίσκεται σε απόλυτη εστίαση. Ένα ευρύ διάφραγμα (μικρότερος αριθμός f) παράγει μικρό βάθος πεδίου, προσφέροντας έτσι στα πορτραίτα ένα ελκυστικό φλουταρισμένο φόντο, για παράδειγμα. Ένα πιο στενό διάφραγμα (μεγαλύτερος αριθμός f) έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο βάθος πεδίου, κάτι που είναι ιδανικό για ευκρίνεια από το προσκήνιο ως το φόντο της εικόνας σε μια πανοραμική λήψη τοπίου. Μάθετε περισσότερα στον ολοκληρωμένο οδηγό για το διάφραγμα.

Ορισμένοι φακοί ζουμ διαθέτουν μεταβλητό μέγιστο διάφραγμα, το οποίο σημαίνει ότι το μέγιστο διάφραγμα που μπορείτε να ορίσετε διαφέρει ανάλογα με τη θέση στην οποία έχει ρυθμιστεί το ζουμ. Για παράδειγμα, ο φακός RF 24-240mm F4-6.3 IS USM έχει μέγιστο άνοιγμα f/4 στο άκρο των 24mm και f/6.3 στο άκρο των 200mm.

Οι σταθεροί φακοί προσφέρουν μεγαλύτερο διάφραγμα, γι’ αυτό και αποτελούν ιδανική επιλογή για λήψεις σε συνθήκες ασθενούς φωτισμού, καθώς και για τη δημιουργία μικρού βάθους πεδίου. Λόγω της απαιτούμενης οπτικής ακρίβειας, οι φακοί με πολύ ευρύ διάφραγμα μπορεί να είναι ακριβοί, αλλά αυτό δεν ισχύει πάντα – στις προσιτές επιλογές συγκαταλέγεται ο δημοφιλής φακός Canon RF 50mm F1.8 STM.

Με τους φακούς ζουμ, η επιλογή ενός φακού με σχετικά ευρύ μέγιστο διάφραγμα, όπως f/2.8, θα σας εξασφαλίσει άριστη ισορροπία μεταξύ των πλεονεκτημάτων που προσφέρει ένα ευρύ διάφραγμα και της ευελιξίας που προσφέρουν οι διαφορετικές εστιακές αποστάσεις.

Όλοι οι φακοί είναι προϊόντα σύνθετης οπτικών και μηχανικών διεργασιών, ωστόσο ορισμένα εξαρτήματα, υλικά και τεχνολογίες είναι πιο ακριβά από άλλα. Το κόστος ενός φακού μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες, όπως ο τύπος γυαλιού που χρησιμοποιείται, οι ειδικές επιστρώσεις ή οι διαδικασίες που χρησιμοποιούνται στα οπτικά στοιχεία για τη μείωση προβλημάτων όπως τα είδωλα και οι αναλαμπές, ή η ακρίβεια κατασκευής και τα υλικά στεγανοποίησης που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της αντοχής στη σκόνη και στην υγρασία. Οι φακοί σειράς L της Canon, οι οποίοι έχουν ένα «L» στο όνομα του φακού μετά το διάφραγμα, έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί ώστε να πληρούν τις απαιτητικές προδιαγραφές επιδόσεων και αντοχής των επαγγελματιών χρηστών.

Ορισμένοι φακοί διαθέτουν ενσωματωμένη σταθεροποίηση εικόνας (IS) για να αντισταθμίσουν το θάμπωμα (φλουτάρισμα) της εικόνας που προκαλείται από την αστάθεια της μηχανής. Αυτοί οι φακοί έχουν την ένδειξη «IS» στο όνομά τους. Μπορεί να έχουν έναν διακόπτη στο πλάι για την ενεργοποίηση του IS, και έναν ξεχωριστό διακόπτη για εναλλαγή μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων IS σε διαφορετικές συνθήκες λήψης. Το IS θα σας φανεί χρήσιμο αν, για παράδειγμα, φωτογραφίζετε σε συνθήκες ασθενούς φωτισμού και χρειάζεστε χαμηλή ταχύτητα κλείστρου. Με το IS μπορείτε να επιτύχετε ευκρινή λήψη, ακόμη κι αν φωτογραφίζετε χωρίς τρίποδο. Το IS είναι επίσης χρήσιμο αν δεν έχετε τρίποδο, δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τρίποδο τη δεδομένη στιγμή ή σε μέρη όπου δεν επιτρέπεται η χρήση τους. Αυτό μπορεί να συμβεί σε κάθε είδος φωτογραφίας , από μηχανοκίνητο αθλητισμό έως ορειβασία. Οι προδιαγραφές ενός φακού που διαθέτει IS (για παράδειγμα, οι προδιαγραφές που αναφέρονται στην ιστοσελίδα του φακού, στον ιστότοπο της Canon) θα αναφέρουν το όφελος που μπορείτε να έχετε από το IS, ωστόσο αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την εστιακή απόσταση, την ταχύτητα κλείστρου και άλλους παράγοντες.

Θέλετε να φωτογραφίζετε έντομα, λουλούδια ή άλλα μικρά θέματα από κοντά; Μπορείτε να το κάνετε χρησιμοποιώντας διαφορετικές ρυθμίσεις, αλλά ένας φακός macro –ένας φακός που αναγράφει την ένδειξη MACRO στο όνομά του– θα σας βοηθήσει να επιτύχετε ελάχιστη εστιακή απόσταση και μεγέθυνση της τάξης του 0,5x ή περισσότερο. Θα πρέπει να έχετε υπόψη ότι ένας φακός macro μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για όλα τα είδη φωτογραφίας – για παράδειγμα, ο RF 24mm F1.8 MACRO IS STM είναι ένας ελαφρύς και μικρών διαστάσεων ευρυγώνιος φακός ιδανικός για φωτογραφία τοπίου και vlogging, καθώς και για φωτογραφία macro.

Το μέγεθος και το βάρος ενός φακού μπορεί να είναι σημαντικά και εσάς, ανάλογα και με άλλους παράγοντες, όπως πόσους άλλους φακούς έχετε ήδη στην τσάντα σας και πόσους σας βολεύει να έχετε μαζί σας. Παρ’ όλο που οι μηχανές του Συστήματος EOS R μπορούν να συνδυαστούν με φακούς EF (χρησιμοποιώντας Προσαρμογέα βάσης, κάτι το οποίο αυξάνει ελαφρώς το βάρος), αξίζει να προτιμήσετε τους φακούς RF: σε γενικές γραμμές, οι φακοί RF είναι μικρότεροι και πιο ελαφριοί από τους αντίστοιχους φακούς EF. Παρέχουν επίσης πολλά τεχνικά πλεονεκτήματα, όπως πολύ πιο γρήγορη επικοινωνία μεταξύ της μηχανής και του φακού.

Ωστόσο, ακόμη και μεταξύ των φακών RF μπορείτε να βρείτε φακούς με παρόμοιες προδιαγραφές αλλά διαφορετικά μεγέθη. Για παράδειγμα, οι φακοί RF 24mm F1.8 MACRO IS STM και RF 28mm F2.8 STM έχουν παρόμοιες εστιακές αποστάσεις και αποτελούν και οι δύο καλές επιλογές για φωτογραφία «περιήγησης», όπως φωτογραφία δρόμου, ταξιδιών και σκηνών της καθημερινότητας. Ωστόσο, ο δεύτερος είναι ένας φακός που αποκαλείται «pancake», δηλαδή έχει πολύ μικρές διαστάσεις – μόλις 24,7mm μήκος και 120g βάρος. Ο πρώτος έχει μήκος 63,1mm και βάρος 270g. Αν το μέγεθος και το βάρος αποτελούν την πρώτη σας προτεραιότητα, τότε ο φακός 28mm είναι μια ιδανική επιλογή. Ωστόσο, ο φακός 24mm προσφέρει μεγαλύτερο μέγιστο διάφραγμα και σας δίνει τη δυνατότητα φωτογραφίας macro σε μεγέθυνση 0,5x. Επομένως, αν προτεραιότητά σας είναι η μεγαλύτερη ευελιξία, θα πρέπει να κάνετε συμβιβασμούς στο μέγεθος και στο βάρος.

Αν χρειάζεστε βοήθεια με την επιλογή φακού, το πρακτικό εργαλείο εύρεσης φακού της Canon θα σας παρέχει προσαρμοσμένες προτάσεις ανάλογα με τη μηχανή σας, το είδος φωτογραφίας και τα χαρακτηριστικά που σας ενδιαφέρουν περισσότερο. Αν έχετε υπόψη ένα συγκεκριμένο είδος φωτογραφίας, ρίξτε μια ματιά στους οδηγούς μας για τους καλύτερους φακούς για φωτογραφία πορτραίτου, φωτογραφία τοπίου, φωτογραφία δράσης και φωτογραφία άγριας ζωής, που θα σας βοηθήσουν να αποφασίσετε.

Είστε έτοιμοι να κάνετε το επόμενο βήμα και να εξελίξετε τις φωτογραφικές σας ικανότητες; Οι συμβουλές μας θα σας βοηθήσουν να κάνετε έξυπνες επιλογές φακών και να επιτύχετε τις εικόνες που πάντα ονειρευόσασταν.