Βελτιώστε τη σύνθεση των φωτογραφιών σας

Μία από τις όμορφες πτυχές της φωτογραφίας είναι οι δυνατότητες δημιουργικής ελευθερίας και συναισθηματικής έκφρασης που προσφέρει. Επομένως, μπορεί να φαίνεται κάπως πιο περιοριστικό όταν γίνεται λόγος για την τήρηση ενός συνόλου κανόνων κατά τη σύνθεση των φωτογραφιών. Ωστόσο, αν γνωρίζετε ορισμένες απλές αρχές σύνθεσης φωτογραφιών, μπορείτε να αξιοποιήσετε στο έπακρο το θέμα σας και να ζωντανέψετε σκηνές όπως πραγματικά θέλετε να τις αποδώσετε.

Μόλις μάθετε τις βασικές τεχνικές για τη σύνθεση και την οργάνωση των λήψεων, θα αρχίσετε να τις εφαρμόζετε χωρίς να σκέφτεστε και μπορεί να ανακαλύψετε το προσωπικό σας στυλ – και, ίσως, να αποκλίνετε από τους «κανόνες» κατά καιρούς.

Εδώ θα παρουσιάσουμε 10 τεχνικές σύνθεσης φωτογραφιών, περιγράφοντας πώς η καθεμιά σας βοηθά να εξισορροπήσετε τον τρόπο διάταξης των στοιχείων στις εικόνες σας και σας δίνει τη δυνατότητα να καθοδηγήσετε το βλέμμα του θεατή μέσα στο κάδρο.

• Ο κανόνας των τρίτων
• Οριζοντίωση
• Καδράρισμα
• Γραμμές-οδηγοί
• Λήψη από διαφορετικές γωνίες
• Τρίγωνα
• Η χρυσή τομή
• Μινιμαλισμός και αρνητικός χώρος
• Προσανατολισμός με βάση την πλατφόρμα
• Παραβείτε τους κανόνες

Η τοποθέτηση των θεμάτων σας στο κέντρο του κάδρου μπορεί να είναι αποτελεσματική σε ορισμένες περιπτώσεις. Τα απλά θέματα, όπως τα πορτραίτα, όπου φωτίζεται μόνο το πρόσωπο και το φόντο είναι πολύ πιο σκοτεινό, αποδίδουν καλύτερο αποτέλεσμα με μια κεντρική σύνθεση. Ωστόσο, οι ασύμμετρες συνθέσεις αποπνέουν περισσότερη ζωντάνια και δυναμισμό. Η εφαρμογή του κανόνα των τρίτων στις φωτογραφίες σας, με την τοποθέτηση του θέματός σας στο δεξί ή στο αριστερό τρίτο του κάδρου, δημιουργεί συνήθως μια πιο ενδιαφέρουσα και ελκυστική εικόνα.

Πολλές μηχανές, συμπεριλαμβανομένων των μηχανών του Συστήματος Canon EOS R, όπως οιEOS R50, EOS R10 και EOS R7, διαθέτουν την επιλογή εμφάνισης ενός πλέγματος 3x3 είτε στο σκόπευτρο είτε στην πίσω οθόνη LCD. Μια χρήσιμη τεχνική σύνθεσης είναι η τοποθέτηση του σημείου ενδιαφέροντος σε ένα από τα σημεία όπου τέμνονται οι οριζόντιες και οι κατακόρυφες γραμμές.

Οι γραμμές πλέγματος είναι επίσης ένας χρήσιμος τρόπος για να ελέγξετε αν ο ορίζοντας είναι ίσιος. Πολλές μηχανές μπορούν να εμφανίσουν ένα ηλεκτρονικό επίπεδο στην οθόνη, το οποίο αλλάζει από κόκκινο σε πράσινο όταν η μηχανή είναι στην ευθεία. Ορισμένες μηχανές Canon με σύστημαΣταθεροποίησης εικόνας μέσα στο σώμα (IBIS), όπως η EOS R7, διαθέτουν επίσης λειτουργία αυτόματης οριζοντίωσης. Όταν το σύστημα είναι ενεργοποιημένο, προσαρμόζει αυτόματα τη θέση του αισθητήρα, ώστε να λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε ελαφριά κλίση, προσφέροντάς σας ίσιες φωτογραφίες.

Τα μοντέλα EOS R50 και EOS R7 διαθέτουν επίσης λειτουργία αυτόματης ρύθμισης επιπέδου στη λειτουργία Movie IS (Ταινία IS), που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αυτόματη οριζοντίωση πλάνων βίντεο με οριζόντια κλίση.

Φυσικά, μπορείτε επίσης να περιστρέψετε τη μηχανή σε γωνία για ενδιαφέρουσες συνθέσεις. Συχνά αυτή η σκόπιμη κλίση ονομάζεται ολλανδική ή γερμανική γωνία και χρησιμοποιείται σε ταινίες μεγάλου μήκους για τη δημιουργία αίσθησης έντασης ή αποπροσανατολισμού – γι' αυτό να τη χρησιμοποιείτε με μέτρο και να επιλέγετε αρκετά μεγάλο τμήμα από μια γωνία, ώστε να μην φαίνεται ότι έγινε τυχαία. Αν πραγματοποιήσετε μια λήψη με κλίση προς τα αριστερά, προσπαθήστε να τραβήξετε την επόμενη με κλίση προς τα δεξιά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτή την τεχνική για να αποδώσετε την ένταση και τον ενθουσιασμό που πηγάζει από την εξερεύνηση μιας άγνωστης πόλης, για παράδειγμα. Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να προσθέσετε μεγαλύτερη ποικιλία στις εικόνες σας, που θα είναι φανταστικές όταν τυπωθούν. Μπορείτε επίσης να αλλάξετε τις αναλογίες της μηχανής σε τετράγωνο φορμά, για να συνδυάσετε ακόμα περισσότερα στοιχεία – γεγονός που μας οδηγεί στο καδράρισμα και στην περικοπή.

Όταν τραβάτε μια φωτογραφία, σκεφτείτε πώς θα καδράρετε το θέμα σας. Η χρήση μιας εισόδου ή ενός παραθύρου είναι μια καλή επιλογή, καθώς έτσι δημιουργείται ένα φυσικό περίγραμμα που βοηθά στην εστίαση της προσοχής στη σκηνή εντός του «περιγράμματος». Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την είσοδο ενός ξενοδοχείου ή ενός διαμερίσματος για να πλαισιώσετε τη θέα μιας πόλης, για παράδειγμα. Για να αποφύγετε τις αντανακλάσεις στο τζάμι, καλύτερα το παράθυρο ή η πόρτα να είναι ανοιχτά.

Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε ένα αποτελεσματικό κάδρο κάνοντας περικοπή σε μια φωτογραφία για να απομονώσετε κάποια στοιχεία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή Canon Camera Connect για να μεταφέρετε εικόνες από τη μηχανή στο τηλέφωνό σας για επεξεργασία, να τις επεξεργαστείτε στον υπολογιστή σας με λογισμικό όπως το Digital Photo Professional της Canon ή να τις περικόψετε κατά την εκτύπωση χρησιμοποιώντας μία από τις εφαρμογές εκτύπωσης της Canon.

Αφιερώστε χρόνο για να πειραματιστείτε με τους διαφορετικούς τρόπους περικοπής. Για φωτογραφίες τοπίων, δοκιμάστε την πανοραμική περικοπή για να δημιουργήσετε μια ευρεία εικόνα. Ακόμα και η εκτύπωση πολλών εικόνων στη σειρά θα δημιουργήσει το πανοραμικό αποτέλεσμα που θέλετε, εφόσον τις έχετε ευθυγραμμίσει σωστά.

Οι γραμμές είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο σύνθεσης, απλώς και μόνο επειδή θέλουμε ενστικτωδώς να μάθουμε πού οδηγούν. Όταν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο, θα βλέπετε γραμμές παντού – μονοπάτια, ποτάμια, τοίχους, φράκτες, σιδηροδρομικές γραμμές ή οδικές σημάνσεις, που μπορούν να ενσωματωθούν στις φωτογραφίες σας.

Η χρήση των φυσικών γραμμών ως στοιχείων σύνθεσης, για να κατευθύνετε το βλέμμα μέσα από τη σκηνή προς το σημείο εστίασης, είναι πιθανότατα ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την ενσωμάτωση των γραμμών-οδηγών στις εικόνες σας. Θα πρέπει να τοποθετήσετε τη μηχανή σε κατάλληλο σημείο λήψης για να αποτυπώσετε τις φυσικές γραμμές που υπάρχουν σε μια σκηνή. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η λήψη πρέπει να γίνει από ψηλά ή χαμηλά για να μεγιστοποιήσετε το εφέ. Μια μηχανή με πλήρως αρθρωτή οθόνη LCD μεταβλητής γωνίας θα σας βοηθήσει να καδράρετε την εικόνα κατά τη λήψη από ασυνήθιστες γωνίες.

Αξίζει επίσης να λάβετε υπόψη την κατεύθυνση της διαδρομής των γραμμών και τι προσπαθείτε να επιτύχετε. Οι συγκλίνουσες γραμμές είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την απόδοση της απόστασης και της κλίμακας. Οι οριζόντιες γραμμές αντικατοπτρίζουν τον ορίζοντα κι έτσι μπορούν να έχουν χαλαρωτικό εφέ, ενώ οι κάθετες γραμμές μπορούν να δημιουργήσουν ένταση. Οι διαγώνιες γραμμές, ιδανικά από κάτω αριστερά προς επάνω δεξιά, μεταφέρουν το μάτι από τη μια πλευρά της σκηνής στην άλλη, επειδή αυτό αντιστοιχεί στη συνηθισμένη κατεύθυνση ανάγνωσης στις περισσότερες δυτικές κουλτούρες. Ενεργοποιήστε την προβολή 3x3 και τη διαγώνια εμφάνιση, αν είναι διαθέσιμη, καθώς αυτό θα σας βοηθήσει να ευθυγραμμίσετε διαγώνιες γραμμές και να κατευθύνετε το βλέμμα του θεατή μέσα στο κάδρο.

Οι γραμμές-οδηγοί εμφανίζονται συχνά όταν κάνετε λήψεις σε εξωτερικούς χώρους, τόσο σε φυσικά όσο και σε δομημένα περιβάλλοντα, γεγονός που τις κατατάσσει στα καλύτερα «εργαλεία» σύνθεσης για αστικά αλλά και φυσικά τοπία.

Πάρα πολύ συχνά, η λήψη φωτογραφιών πραγματοποιείται με τη μηχανή τοποθετημένη στο επίπεδο των ματιών. Εντούτοις, υπάρχουν πιο δημιουργικές γωνίες λήψης αν τοποθετήσετε τη μηχανή είτε πιο χαμηλά είτε πιο ψηλά. Όταν τα παιδιά τραβούν φωτογραφίες, τα αποτελέσματα παρουσιάζουν μια διαφορετική άποψη του κόσμου: τα κτήρια, τα δέντρα, τα φυτά και οι άνθρωποι μοιάζουν να έχουν μεγεθυνθεί επειδή η μηχανή βρίσκεται σε πιο χαμηλή θέση. Αν η μηχανή σας διαθέτει οθόνη μεταβλητής γωνίας ή μπορεί να συνδεθεί στο smartphone μέσω Wi-Fi, είναι πιο εύκολο να τραβήξετε λήψεις με τη μηχανή τοποθετημένη στο έδαφος για ασυνήθιστη προοπτική.

Σε μια πόλη γεμάτη με ψηλά κτήρια, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε έναν ευρυγώνιο φακό και να κοιτάξετε ψηλά προς τον ουρανό. Χρησιμοποιήστε την κατάσταση Προτεραιότητας διαφράγματος (Av) και επιλέξτε μια τιμή διαφράγματος γύρω στο f/8 ή f/11. Στη συνέχεια, έχοντας στραμμένη τη μηχανή προς τον ουρανό, συνθέστε το κάδρο της σκηνής ώστε τα κτήρια να συγκλίνουν. Επειδή αυτές οι φωτογραφίες περιλαμβάνουν συχνά ευρύ φάσμα σκιών και φωτεινών περιοχών, ίσως χρειαστεί να προσαρμόσετε τη φωτεινότητα χρησιμοποιώντας την αντιστάθμιση έκθεσης ή να πειραματιστείτε με διαφορετικές λειτουργίες μέτρησης – εκθέστε το προσκήνιο χρησιμοποιώντας μέτρηση σημείου, για παράδειγμα, ή βρείτε την ισορροπία χρησιμοποιώντας μέτρηση με συνολική αποτίμηση. Η χρήση της λειτουργίας HDR της μηχανής μπορεί επίσης να σας φανεί χρήσιμη.

Αντίστοιχα, μπορείτε να επιτύχετε όμορφα αποτελέσματα από υψηλότερη οπτική γωνία, όπως από τις κορυφές κτηρίων ή κρατώντας τη μηχανή πάνω από το κεφάλι σας, καθώς αυτό προσφέρει μια ευρύτερη (κυριολεκτικά) γενική εικόνα μιας σκηνής ή μιας κατάστασης.

Όταν κατά τη σύνθεση της σκηνής έχετε στο νου σας τριγωνικά σχήματα, μπορείτε να δημιουργήσετε φωτογραφίες με πιο ενδιαφέρον οπτικό αποτέλεσμα. Δοκιμάστε να φωτογραφίσετε τις άκρες του δρόμου που χάνεται στο βάθος, χρησιμοποιώντας τα τριγωνικά τμήματα που εμφανίζονται στο πλάι του κάδρου.

Χάρη στις δύο διαγώνιες και τη μία οριζόντια γραμμή του, το τρίγωνο μπορεί να προσθέσει οπτική κίνηση σε ένα πορτραίτο. Ακόμη κι όταν φωτογραφίζετε ένα σχετικά στατικό πορτραίτο ενός ατόμου που κάθεται σε τραπέζι, ζητήστε του να τοποθετήσει τα χέρια του έτσι ώστε να σχηματίζουν τρίγωνο, με τους αγκώνες ανοιχτούς και τις παλάμες να στηρίζουν το πηγούνι. Το αισθητικό αποτέλεσμα της σύνθεσης θα είναι πολύ πιο ικανοποιητικό.

Η χρυσή τομή (ή ακολουθία Φιμπονάτσι) χρησιμοποιείται ευρέως στην τέχνη, την αρχιτεκτονική και το ντιζάιν για τη δημιουργία αισθητικά όμορφων αναλογιών και συνθέσεων. Η αναλογία αυτή πήρε το όνομά της από έναν Ιταλό μαθηματικό, ο οποίος ήταν γνωστός και ως Λεονάρντο της Πίζας. Περίπου το 1200 μ.Χ. ανακάλυψε μια ακολουθία από αύξοντες αριθμούς, η αναλογία της οποίας είναι ευρέως διαδεδομένη στη φύση: στα σπειροειδή μοτίβα των κοχυλιών, στα μοτίβα ανάπτυξης των φυτών και στις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος.

Η ιδέα είναι ότι μπορείτε να δημιουργήσετε μια σύνθεση που θα είναι πιο δυναμική και πιο ευχάριστη οπτικά αν έχετε τη δυνατότητα να συνθέσετε το κάδρο με τρόπο που να περιλαμβάνει μια γραμμή η οποία να κατευθύνει τον θεατή προς το κύριο θέμα μέσω μιας ελικοειδούς διαδρομής. Δοκιμάστε να τοποθετήσετε την αρχή της σπείρας σε μια γωνία του κάδρου και να συμπεριλάβετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα της καμπύλης, έτσι ώστε το μάτι να την ακολουθεί σε όλη τη διαδρομή μέσα στην εικόνα. Αυτή η αρχή μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγάλη γκάμα εικόνων, από τοπία μέχρι πορτραίτα, αλλά και σε πολλά ακόμη θέματα. Χρησιμοποιήστε έναν ευρυγώνιο φακό για να αποτυπώσετε τα μεγάλα αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως οι σκάλες, ή έναν φακό macro για να εστιάσετε στα μικρά σπιράλ σχήματα που υπάρχουν στη φύση.

Μπορεί να φαίνεται ότι δεν έχει λογική, αλλά η χρήση μιας μινιμαλιστικής σύνθεσης μπορεί να μεγιστοποιήσει την επίδραση μιας εικόνας. Οι μινιμαλιστικές συνθέσεις επικεντρώνονται στην απλότητα, περιλαμβάνοντας ελάχιστα στοιχεία, αλλά εξακολουθούν να παρέχουν έντονες εικόνες που θα αποτελέσουν «τροφή» για σκέψη, καθώς περιορίζουν τις περιττές λεπτομέρειες και εστιάζουν την προσοχή του θεατή σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του κάδρου.

Η δημιουργία μινιμαλιστικών, υπερβολικά απλών συνθέσεων μπορεί να είναι φαινομενικά εύκολη, αλλά μπορεί να είναι πιο δύσκολη από τη δημιουργία μιας πιο «φορτωμένης» σύνθεσης, καθώς πρέπει να βρείτε έναν τρόπο για να αφαιρέσετε τα ανεπιθύμητα στοιχεία που αποσπούν την προσοχή χωρίς να κάνετε την εικόνα βαρετή.

Ένας εξαιρετικός τρόπος για να ξεκινήσετε με τις μινιμαλιστικές συνθέσεις είναι να τοποθετήσετε τα θέματα σε «αρνητικό» ή «κενό» χώρο. Για παράδειγμα, για να φωτογραφίσετε μια καλύβα δίπλα στη θάλασσα με φόντο τον ουρανό και την παραλία, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε την οπτική αντίθεση για να τοποθετήσετε το κτήριο με φόντο δύο αρνητικούς ανοιχτούς χώρους, την παραλία και τη θάλασσα, εστιάζοντας το βλέμμα στην καλύβα. Το φόντο εκτός εστίασης σε ένα πορτραίτο –που δημιουργήθηκε με χρήση της ρύθμισης για ευρύ διάφραγμα (χαμηλός αριθμός f), ή με λήψη που πραγματοποιήθηκε με τηλεφακό, ή και με τα δύο– δημιουργεί επίσης αρνητικό χώρο που κάνει το θέμα να ξεχωρίζει.

Ένας άλλος τρόπος για να επιτύχετε μια μινιμαλιστική σύνθεση είναι να εστιάσετε στα σχήματα. Εντοπίστε ένα ή δύο σχήματα ή γεωμετρικά μοτίβα στο κάδρο σας και προσπαθήστε να τα απομονώσετε χρησιμοποιώντας, ενδεχομένως, αρνητικό χώρο.

Ο κενός χώρος μπορεί επίσης να προσθέσει μια αίσθηση κίνησης. Αν υπάρχει χώρος μπροστά από ένα θέμα, το θέμα μοιάζει να μετακινείται σε αυτόν τον χώρο ή σαν να πρόκειται να το κάνει. Ο χώρος στο πίσω μέρος μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι το θέμα κινείται τόσο γρήγορα που είναι έτοιμο να «πεταχτεί» έξω από το κάδρο.

Είναι σημαντικό να σκεφτείτε πώς θα εμφανίζονται οι εικόνες και τα βίντεό σας. Για παράδειγμα, αν καταγράφετε λήψεις για συγκεκριμένες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η τελική εικόνα μπορεί να πρέπει να έχει κατακόρυφες αναλογίες 4:5 ή 9:16, ανάλογα με την πλατφόρμα. Αν γράφετε βίντεο για το YouTube, θα θέλετε οριζόντιο προσανατολισμό 16:9 για κινηματογραφική εμφάνιση.

Ορισμένες μηχανές του Συστήματος Canon EOS R, όπως οι EOS R6 Mark II, EOS R50 και EOS R8, μπορούν να εμφανίζουν δείκτες για την αναλογία που έχετε επιλέξει, έτσι ώστε να καδράρετε σωστά τη σκηνή σας. Το κάδρο εξακολουθεί να φαίνεται ολόκληρο, αλλά οι οδηγοί υποδεικνύουν πού θα περικοπεί, οπότε μπορείτε να διασφαλίσετε ότι θα συμπεριληφθούν τα στοιχεία που θέλετε, τόσο οριζόντια όσο και κατακόρυφα.

Οι κανόνες είναι φτιαγμένοι για να παραβιάζονται. Επομένως, αφού εξοικειωθείτε με τις τεχνικές σύνθεσης που αναφέρονται παραπάνω, δοκιμάστε να πειραματιστείτε. Αν φωτογραφίζετε έναν δρομέα, για παράδειγμα, σύμφωνα με τους συμβατικούς κανόνες της σύνθεσης θα πρέπει να αφήσετε χώρο μπροστά του. Εντούτοις, αν αφήσετε χώρο πίσω από τον δρομέα, αυτό μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι ο δρομέας τρέχει για να ξεφύγει από κάτι αντί να τρέχει προς έναν συγκεκριμένο «στόχο». Η τοποθέτηση του θέματος σε διαφορετικά μέρη του κάδρου μπορεί να αλλάξει την ιστορία που θέλετε να αποδώσετε με την εικόνα.

Μελετήστε φωτογραφίες με μη συμβατικές συνθέσεις, όπως τα αστικά τοπία με ψηλά κτήρια, σκεφτείτε γιατί έχουν αποτέλεσμα και δοκιμάστε μερικές παραλλαγές μόνοι σας. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσετε να αναπτύξετε το προσωπικό σας στυλ και να πετύχετε το δημιουργικό αποτέλεσμα που επιθυμείτε. Επιπλέον, είναι και πολύ διασκεδαστικό!

Σύνταξη: Peter Wolinski