Πώς να τραβήξετε απίστευτες φωτογραφίες macro με θέμα τις μέλισσες

Οι μέλισσες είναι απίστευτα πλάσματα. Πέρα από το γεγονός ότι είναι χαριτωμένες και όμορφες, είναι πολύ σημαντικές για τη βιοποικιλότητα του πλανήτη μας. Οι μέλισσες επικονιάζουν τα φυτά και τις καλλιέργειες που συντηρούν τους ανθρώπους και τα άγρια ζώα. Δυστυχώς, όμως, βρίσκονται υπό απειλή.

«Τα τελευταία 20 χρόνια, όλο και περισσότερα είδη μελισσών κινδυνεύουν με εξαφάνιση», αναφέρει ο φωτορεπόρτερ άγριας ζωής και Canon Ambassador Christian Ziegler, ο οποίος πιστεύει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον ίδιο, αλλά και για τους άλλους, να φωτογραφίζει τις μέλισσες για να αναδεικνύει την ομορφιά και τη σημασία τους και να ενημερώνει τον κόσμο για τη δεινή τους θέση.

Πώς μπορείτε όμως να τις φωτογραφίσετε κι εσείς οι ίδιοι; Δεν είναι εύκολο, αλλά με την κατάλληλη βοήθεια είναι εφικτό – ακόμη και για τους αρχάριους. Εδώ, ο Christian και οι macro φωτογράφοι άγριας ζωής Matt Doogue και Ingo Arndt παρέχουν τις συμβουλές τους για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς τα έντομα, για τη φωτογράφιση μελισσών σε εντυπωσιακές κοντινά πλάνα.

• Δημιουργήστε έναν κήπο φιλικό προς τις μέλισσες
• Κρατήστε αποστάσεις
• Κάντε τη λήψη την κατάλληλη στιγμή
• Αναζητήστε χρώματα και υφές
• Αποτυπώστε τις μέλισσες εν πτήσει
• Πειραματιστείτε με τη χειροκίνητη εστίαση
• Χρησιμοποιήστε φλας με διάχυση για τον φωτισμό
• Δοκιμάστε την υπέρθεση εστίασης

Δεν χρειάζεται να κάνετε μακρινά ταξίδια για να φωτογραφίσετε μέλισσες. Αν μετατρέψετε τον κήπο σας σε ένα όσο το δυνατόν πιο φιλικό περιβάλλον για τις μέλισσες, θα έρθουν εκείνες σ’ εσάς, προσφέροντάς σας πλήθος ευκαιριών για να τραβήξετε εντυπωσιακές φωτογραφίες. Ακόμη καλύτερα, τα βήματα που θα ακολουθήσετε για να προσελκύσετε τις μέλισσες θα τις βοηθήσουν επίσης να ευημερήσουν.

«Η συμβουλή μου για τη δημιουργία ενός κήπου φιλικού προς τις μέλισσες είναι να καλλιεργήσετε αυτόχθονα φυτά με πολλή γύρη και νέκταρ», λέει ο Christian. «Φυτά όπως η λεβάντα και το φασκόμηλο προσελκύουν τις μέλισσες, καθώς παραμένουν ανθισμένα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Και μην κουρεύετε το γκαζόν σας – ακόμη και μια μικρή περιοχή όπου θα το αφήσετε να μεγαλώσει, αποτελεί ένα υπέροχο περιβάλλον για τις μέλισσες.»

Ο Matt λέει ότι τα αυτόχθονα λουλούδια τρέφουν εδώ και πολλά χρόνια τις μέλισσες. «Κάντε την έρευνά σας», συνεχίζει. «Ανακαλύψτε ποια τροφή αρέσει στο θέμα σας, πού του αρέσει να βρίσκεται, πάνω σε ποιο φυτό ζευγαρώνει.»

«Τα ξενοδοχεία μελισσών είναι εξαιρετικά», προσθέτει. «Μπορείτε να τα αγοράσετε από κάποιο κατάστημα ή να τα κατασκευάσετε μόνοι σας, ανοίγοντας τρύπες σε κάποιο ξύλο.»

Μην ξεχνάτε να παραμένετε ασφαλείς. Είναι σημαντικό να σέβεστε τις μέλισσες και να διατηρείτε την απόστασή σας όταν τις φωτογραφίζετε στο φυσικό τους περιβάλλον, καθώς μπορεί να σας τσιμπήσουν. «Οι μέλισσες φεύγουν όταν πλησιάζετε πολύ κοντά, αλλά η φωτογράφιση κοντά στη κυψέλη μπορεί να είναι επικίνδυνη», εξηγεί ο Ingo.

Ο ευκολότερος τρόπος για να κρατήσετε τις αποστάσεις σας είναι να χρησιμοποιήσετε έναν τηλεφακό. Οι φακοί με μεγαλύτερη εστιακή απόσταση, όπως ο Canon RF 85mm F2 MACRO IS STM, ή οι φακοί ζουμ με εστιακές αποστάσεις τηλεφακού, όπως ο Canon RF-S 18-150mm F3.5-6.3 IS STM ή ο Canon RF-S 55-210mm F5-7.1 IS STM, σας επιτρέπουν να φωτογραφίζετε τις μέλισσες χωρίς να χρειάζεται να πλησιάσετε πολύ κοντά.

Η εφαρμογή Canon Camera Connect είναι ένα εξίσου χρήσιμο εργαλείο, καθώς σας επιτρέπει να ελέγχετε τη μηχανή από απόσταση.

Διαβάστε τον οδηγό αγοράς που έχουμε ετοιμάσει για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το καλύτερο βασικό κιτ για φωτογράφιση macro.

Η χρυσή ώρα –αμέσως μετά την ανατολή του ηλίου και λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, όταν ο ήλιος βρίσκεται χαμηλά και δημιουργεί ένα όμορφο ζεστό φως και μακριές σκιές– είναι ιδανική για τη φωτογράφιση μελισσών. Είναι επίσης η ώρα που οι μέλισσες κινούνται πιο αργά και είναι πιο ήρεμες. Επομένως, είναι πιο εύκολο να τις φωτογραφίσετε. «Οι μέλισσες είναι πιο δραστήριες όταν κάνει ζέστη», εξηγεί ο Ingo. «Το μεσημέρι υπάρχει επίσης το πρόβλημα του πολύ σκληρού φωτός και της σκληρής αντίθεσης, κάτι που συνήθως δεν είναι καλό για τη φωτογραφία. Οι αγαπημένες μου στιγμές είναι μία ώρα μετά την ανατολή του ηλίου και μία ώρα πριν τη δύση.»

Αν βγείτε έξω ακόμη νωρίτερα, οι μέλισσες ίσως να κοιμούνται. «Ορισμένες μέλισσες κοιμούνται πάνω σε φυτά», λέει ο Matt. «Στέκονται στην άκρη και δεν κινούνται. Επομένως, είναι ιδανική ευκαιρία για να εξασκηθείτε και να δοκιμάσετε την υπέρθεση εστίασης [δείτε παρακάτω]. Τις αγριομέλισσες, για παράδειγμα, τις συναντάμε συχνά νωρίς το πρωί σε ιακώβαια. Αντλούν απλώς θερμότητα και δεν κινούνται πολύ, οπότε είναι η ιδανική στιγμή για να δοκιμάσετε τη φωτογράφιση macro.»

Όπως συμβαίνει με κάθε είδος φωτογραφίας, θα θέλετε να αναζητήσετε και να λάβετε υπόψη στοιχεία που θα κάνουν τις εικόνες σας να ξεχωρίζουν. Οι υφές των φυτών και τα γεωμετρικά σχήματα των ματιών των εντόμων είναι ιδανικά, ενώ ο Matt συμβουλεύει να ψάξετε για έντονα χρώματα, όπως το κόκκινο, το μοβ και το μπλε. Κατά την απόφασή σας σχετικά με το ποια φυτά φιλικά προς τις μέλισσες θέλετε να καλλιεργήσετε, λάβετε υπόψη το χρώμα των λουλουδιών τους· ή χρησιμοποιήστε ένα χρωματιστό φόντο στον κήπο ή στο μπαλκόνι σας για να κάνετε πιο εύκολη τη φωτογράφιση των εντόμων εν δράσει.

Από την άλλη, ο Christian αναζητά ενδιαφέροντα μοτίβα, υφές και φως. «Ωστόσο, καθοδηγούμαι από τη συμπεριφορά των εντόμων», προσθέτει.

«Η συμπεριφορά αποτελεί ένα εξαιρετικό στοιχείο προς φωτογράφιση», συμφωνεί ο Matt. «Είναι αυτό που δημιουργεί μια φωτογραφία. Μπορείτε να δημιουργήσετε το πορτραίτο ενός μυρμηγκιού, που είναι μια χαρά, ή να το αποτυπώσετε τη στιγμή που μεταφέρει ένα άλλο νεκρό μυρμήγκι ή που κουβαλάει φαγητό στη φωλιά του, κάτι που αλλάζει εντελώς τη φωτογραφία. Αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο το βλέπουμε και μας προκαλεί περισσότερο ενδιαφέρον.»

Ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες με μέλισσες παρουσιάζουν τα έντομα εν κινήσει. Ωστόσο, είναι κάτι που αποτυπώνεται δύσκολα, λόγω της ταχύτητας με την οποία κινούνται. «Πρέπει να είστε γρήγοροι και να χρησιμοποιείτε πολύ γρήγορες ταχύτητες κλείστρου για να "παγώνετε" την κίνηση», εξηγεί ο Ingo.

Τόσο ο Ingo όσο και ο Matt προτείνουν να κλειδώνετε την εστίαση σε ένα σημείο απ’ όπου είναι πολύ πιθανό να περάσει μια μέλισσα, όπως ένα λουλούδι. «Εστιάστε εκ των προτέρων σε μια περιοχή χρησιμοποιώντας χειροκίνητη εστίαση (MF) και περιμένετε», λέει ο Matt.

Για να αποτυπώσετε μέλισσες εν κινήσει, χωρίς φλας, ο Christian προτείνει να χρησιμοποιήσετε την κατάσταση Προτεραιότητα κλείστρου (Tv) και να ρυθμίσετε την ταχύτητα σε τουλάχιστον 1/500 δευτ. Επίσης, προτείνει να επιλέξετε μια γρήγορη ταχύτητα κλείστρου όταν κάνετε λήψεις σε Χειροκίνητη κατάσταση (M) και στη συνέχεια να προσαρμόσετε το ISO για να εξισορροπήσετε την έκθεση. «Όταν δεν χρησιμοποιείτε φλας, η λύση είναι το ISO», αναφέρει. «Χωρίς φλας, μπορείτε να φτάσετε έως και ISO 8.000. Έχω χρησιμοποιήσει ακόμη και ISO 25.600 και το αποτέλεσμα είναι καλό.»

Όλοι –ο Matt, ο Christian και ο Ingo– προτείνουν να πειραματιστείτε με τη χειροκίνητη εστίαση. «Είναι καλύτερο να αποφασίζετε το ακριβές σημείο εστίασης πάνω στο έντομο», συνιστά ο Ingo, ο οποίος προτείνει τη χρήση χειροκίνητης εστίασης, για να μπορείτε να αντιδράτε πιο γρήγορα στις κινήσεις ενός εντόμου. «Τις περισσότερες φορές πρέπει να είστε πολύ γρήγοροι», συνεχίζει. «Προσαρμόζω την εστίαση εκ των προτέρων, βρίσκω τη σωστή απόσταση και τέλος πηγαίνω στις μέλισσες και μετακινώ το κεφάλι μου εμπρός-πίσω για να εστιάσω. Προτιμώ πάντοτε να μετακινούμαι εγώ ο ίδιος ή να μετακινώ τη μηχανή, αντί να προσαρμόζω την εστίαση στον φακό. Είναι πολύ πιο γρήγορο.»

Για να ελέγξετε ευκολότερα την εστίαση, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον τονισμό περιγραμμάτων που τονίζει το εστιακό επίπεδο. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τη λειτουργία Άμεσης προβολής για να ζουμάρετε στο κάδρο και να ελέγξετε την εστίαση κατά τη σύνθεση. «Είναι πολύ σημαντικό να φροντίσετε ώστε το θέμα σας να είναι εστιασμένο», λέει ο Matt. «Να ελέγχετε πάντα πολύ προσεκτικά, ειδικά κατά τις λήψεις με χειροκίνητη εστίαση.»

Με την εφαρμογή Canon Camera Connect μπορείτε να προσαρμόζετε τη χειροκίνητη εστίαση στον φακό από το smartphone σας.

Σε μεγάλη μεγέθυνση, είναι δύσκολο να πετύχετε αρκετά ευρύ βάθος πεδίου για να αποτυπώσετε ολόκληρο το μάτι ενός εντόμου σε απόλυτη εστίαση. Η καλύτερη λύση είναι ο τεχνητός φωτισμός, όπως το φλας, που σας επιτρέπει να επιτύχετε επαρκή έκθεση χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα μικρό διάφραγμα για μεγάλο βάθος πεδίου, αρκετά υψηλή ταχύτητα κλείστρου για να αποφύγετε το θάμπωμα και χαμηλό ISO για τη μέγιστη ευκρίνεια εικόνας.

Το φλας επηρεάζει επίσης τα χρώματα και τις φωτογραφίες σας. «Το τεχνητό φως αναδεικνύει πολύ καλύτερα τα μάτια των εντόμων σε σχέση με το φυσικό φως», εξηγεί ο Ingo. «Μερικές φορές είναι γυαλιστερά ή έχουν τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Όταν χρησιμοποιείτε φλας, αποτυπώνετε περισσότερα χρώματα.»

Ο Ingo συνιστά επίσης τη χρήση φλας από ψηλά, για να μιμηθείτε το φως που εκπέμπει ο ήλιος. «Αν φωτογραφίζετε με οριζόντιο προσανατολισμό, αφήστε το φλας στη μηχανή. Στον κατακόρυφο προσανατολισμό, κρατήστε το φλας στο χέρι σας, από πάνω», αναφέρει.

Μπορείτε επίσης να τοποθετήσετε το φλας στο πλάι, για να έχετε πλευρικές σκιές στα θέματα για δημιουργική εμφάνιση. Ανεξάρτητα από το στήσιμό σας, ο Matt προτείνει τη διάχυση του φωτός από το φλας. «Αν δεν το κάνετε, το φως θα είναι σκληρό», λέει. «Θέλουμε το φως μας να είναι καλής ποιότητας. Η διάχυση απαλύνει την έντονη μετάβαση μεταξύ φωτός και σκιάς.»

Πολλά φλας Canon Speedlite συνοδεύονται από ανακλαστήρες διάχυσης για πιο απαλό φως, αλλά μπορείτε να δημιουργήσετε τον δικό σας πολύ απλά τοποθετώντας ένα φύλλο λευκού χαρτιού εμπρός από το φλας.

Μπορείτε επίσης να διαχειριστείτε το βάθος πεδίου χρησιμοποιώντας υπέρθεση εστίασης, παρ’ όλο που αυτή η τεχνική λειτουργεί μόνο στα θέματα που δεν κινούνται, όπως οι μέλισσες που κοιμούνται.

«Μπορείτε να αντιμετωπίσετε την έλλειψη φωτός ανοίγοντας το διάφραγμα και "στοιβάζοντας" τις εικόνες», εξηγεί ο Matt. Η υπέρθεση εστίασης είναι μια τεχνική όπου η μηχανή τραβά μια σειρά εικόνων, μετακινώντας το σημείο εστίασης για κάθε μία, ώστε να μπορείτε να δημιουργήσετε επίπεδα με εστιασμένους τομείς. Αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιείτε γρήγορη ταχύτητα κλείστρου, καθώς και ευρύ διάφραγμα, διατηρώντας ευρύ εστιακό επίπεδο χωρίς να χρειάζεστε φλας ή υψηλό ISO.

Οι Canon EOS R10, EOS R8 και EOS R7 διαθέτουν λειτουργίες υπέρθεσης εστίασης και σύνθεσης με βάθος, οι οποίες διατάσσουν σε επίπεδα τις εικόνες με υπέρθεση εστίασης και δημιουργούν την τελική εικόνα εξ ολοκλήρου στη μηχανή.

Μην είστε πολύ αυστηροί με τον εαυτό σας αν οι φωτογραφίες σας δεν δείχνουν αμέσως τόσο εντυπωσιακές όσο οι εικόνες του συγκεκριμένου άρθρου. Να θυμάστε: κάθε είδος φωτογραφίας απαιτεί χρόνο για να το κατακτήσετε. Αυτό που έχει σημασία είναι να είστε δημιουργικοί, να βελτιώνετε τις δεξιότητές σας και να τραβάτε φωτογραφίες που σας αρέσουν.

«Είναι δύσκολο να μην συγκρίνετε τις φωτογραφίες σας με τις εντυπωσιακές λήψεις άλλων, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,» παραδέχεται ο Matt. «Αν όμως δεν τα παρατήσετε και συνεχίζετε να εξασκείστε και να θέτετε προκλήσεις στον εαυτό σας, θα επιτύχετε εντυπωσιακές φωτογραφίες.»



Σύνταξη: Peter Wolinski