Φωτογραφίζοντας τα μυστικά της φύσης: η ιστορία πίσω από ένα έργο επαναφοράς της άγριας φύσης

Ανεμοδαρμένοι γκρεμοί, βάλτοι δίπλα σε λίμνες και γαλήνια δάση – ένα ελκυστικό φυσικό περιβάλλον για τους φωτογράφους άγριας ζωής και τοπίων, οι οποίοι έχουν την υπομονή να καταγράψουν τη σταδιακή αλλαγή και ανάπτυξη με το πέρασμα των εποχών. Ωστόσο, μερικές φορές η φωτογραφία μπορεί να καταγράψει και να αναδείξει μια ακόμα πιο βαθιά αλλαγή με την πάροδο του χρόνου, όπως η επαναφορά της άγριας φύσης σε ένα εγκαταλελειμμένο λατομείο.

Η Gayle, η φωτογράφος πίσω από το Natured Secrets, είναι παθιασμένη με τη βιοποικιλότητα και την αποκατάσταση του πράσινου της φύσης. Κατέγραψε την αργή ανάπτυξη ενός έργου επαναφοράς της άγριας φύσης που έγινε στη χώρα της, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και ελπίζει ότι η δουλειά της θα αποτελέσει έμπνευση και για άλλους, ώστε να δώσουν πίσω στη φύση ένα μικρό κομμάτι των κήπων τους.

Η ιστορία ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, όταν η Gayle φύτεψε έναν δασότοπο δίπλα στο σπίτι της, στην οροσειρά Πενίν στη βορειοδυτική Αγγλία, μετατρέποντας ένα παρατημένο λατομείο και πρώην φάρμα εκτροφής μινκ σε έναν παράδεισο που σφύζει από άγρια ζωή.

Τώρα, καθώς το τοπίο γεμίζει ξανά με ζώα και φυτά, η φιλοδοξία της Gayle εκπληρώνεται: δεν υπάρχουν όρια ανάμεσα στον κήπο της και στην περιοχή που αποκαταστάθηκε, ώστε να δημιουργηθεί ένα πραγματικά άγριο τοπίο. Όπως λέει και η ίδια, ήταν ένα «ταξίδι ελπίδας».

«Όταν φτάσαμε, ήθελα να κάνω αυτόν τον άδειο χώρο να μοιάζει με ένα ζεστό μέρος, να συνδυάσω τη σχέση μου με τη συγκεκριμένη τοποθεσία με το περιβάλλον», λέει η Gayle, η οποία είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στην οικολογία και στη διατήρηση της φύσης από το πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ. «Το αρχικό τοπίο είχε μεταμορφωθεί από τη βιομηχανική δραστηριότητα και είχε μετατραπεί σε άγονη γη. Αλλά από τότε που σταμάτησαν οι λατομικές δραστηριότητες, η φύση είχε αρχίσει να επιστρέφει στον χώρο. Αναγέννηση.

Ξεκινήσαμε να μιμούμαστε αυτήν τη μεταμόρφωση δημιουργώντας και συνδέοντας κάθε λογής κήπο που μπορούσαμε να φτιάξουμε με το τοπίο, έτσι ώστε να μην υπάρχει κάποιο ορατό όριο ανάμεσά τους. Ποτέ μου δεν πίστευα ότι θα καταλήξουμε να έχουμε έναν τέτοιο κήπο. Εμείς απλώς δαμάζαμε τη φύση.»

Καθώς η γη αρχίζει σιγά-σιγά να ανακάμπτει, η Gayle βλέπει αυτό το ταξίδι ως ιδανικό για ένα μακροχρόνιο φωτογραφικό έργο. «Σπούδασα στη Σχολή Βοτανολογίας του Τσέλσι για μερικά χρόνια και πάντοτε πίστευα ότι [η γη] ήταν άξια τεκμηρίωσης», αναφέρει. «Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσα από διάφορα περιοδικά και μικρο-ιστότοπους, αλλά για μένα είναι κάτι ανάμεσα σε επιστήμη και δημιουργικότητα. Έτσι άρχισα να ελπίζω ότι οι φωτογραφίες μου θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά.

Το εγκαταλελειμμένο λατομείο μας φέρει τις ουλές του βιομηχανικού μας παρελθόντος, αλλά αργά και σταθερά η φύση ανακτά τον έλεγχο της περιοχής. Ως φύλακες μιας περιοχής με ένα συναρπαστικό μείγμα ιστορίας, βιομηχανίας, γεωλογίας, άγριας ζωής και χλωρίδας, θέλω πολύ να καταγράψω το ταξίδι της γης, την πρόοδο και την ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία ως μέσο καταγραφής.»

Πλέον η περιοχή σφύζει από άγρια ζωή, με καφέ λαγούς, αγριομέλισσες, σταρήθρες, τουρλίδες, καλημάνες, μπλε λιβελούλες, κιρκινέζια και ζαρκάδια, και έχει μετατραπεί σε φωτογραφικό παράδεισο. Η πολύχρωμη γκάμα από υγρότοπους, βοσκοτόπια, δάση και θάμνους δίπλα σε ένα ανθισμένο λιβάδι έχει μετατραπεί σε πόλο έλξης για διάφορα είδη άγριας ζωής.

«Τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε βοηθήσει στην αναγέννηση της γης, φέρνοντας στην επιφάνεια πηγές γλυκού νερού για να ενισχύσουμε τις μεγάλες κοιλάδες των υγρότοπων και να συνδέσουμε τις υπάρχουσες πετρώδεις λιμνούλες με νέες λίμνες χωρίς τεχνητά όρια», αναφέρει η Gayle.

«Φυτέψαμε αυτόχθονα φυλλοβόλα δέντρα και τα παρακολουθήσαμε να αναπτύσσονται και να ρίχνουν σιγά-σιγά τα φύλλα τους, δημιουργώντας μια βελούδινη έκταση με βρύα, τα οποία προσφέρουν μια πλούσια, καταπράσινη όψη όλο τον χρόνο και συντηρούν άφθονα έμβια όντα. Κλαδιά και κορμοί στριμώχνονται ανάμεσα στα βρύα και, όταν τα εξετάζει κανείς σε κοντινές λήψεις και σε μεγέθυνση, θυμίζουν μια μικρογραφία χαμένων κόσμων.»

Αν επιλέξετε να καταγράψετε το δικό σας έργο, όπως για παράδειγμα μια γωνία του κήπου σας την οποία έχετε δώσει πίσω στη φύση, βεβαιωθείτε ότι έχετε τη σωστή μηχανή και τον σωστό φακό. Για να αποτυπώσει αυτούς τους μικροσκοπικούς κόσμους, η Gayle χρησιμοποιεί την Canon EOS 6D Mark II σε συνδυασμό με έναν από τους macro φακούς της. «Η μηχανή μάς δίνει τη δυνατότητα να βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο με έναν συγκεκριμένο οργανισμό, είτε πρόκειται για την κοντινή λήψη ενός λουλουδιού ή ενός εντόμου είτε των σπόρων στο πίσω μέρος μιας φτέρης», λέει. «Αρχίζεις να βλέπεις πράγματα που δεν είχες παρατηρήσει ποτέ στο παρελθόν, και αυτό με έκανε να καταλάβω καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να συνδεθεί κανείς περισσότερο με τη φύση μέσω του φακού.»

Η σχέση αυτή δυνάμωσε ακόμη περισσότερο από τη στιγμή που μια οικογένεια κουκουβαγιών τυτώ έκανε την εμφάνισή της, έπειτα από την αναστήλωση ενός αχυρώνα, τον οποίο αναδόμησαν η Gayle και μάστορες ειδικοί στην ξερολιθιά, χρησιμοποιώντας πέτρες που βρήκαν στο πρώην λατομείο. Πλέον αποτελεί ένα νέο σπίτι για τα πτηνά.

«Μαθαίνοντας να "βλέπω" μέσα από τη μηχανή μου και περιμένοντας ήσυχα να εμφανιστούν οι κουκουβάγιες τυτώ, παρατηρώ ακόμη περισσότερα», λέει η Gayle. «Παρατηρώ την κίνηση του γρασιδιού, την αλλαγή στο φως, τις νυχτοπεταλούδες, τα πουλιά και τα λουλούδια που αγγίζουν. Προς στιγμή, γίνομαι εγώ η λεία καθώς ο φακός στρέφεται προς τα νύχια τους, καθώς με περικυκλώνουν από ψηλά. Στη συνέχεια, καθώς μετακινούμαι, αλλάζουν οι ρόλοι. Γίνομαι η κυνηγός.»

Η Gayle χρησιμοποιεί μια δεύτερη μηχανή full-frame DSLR με μια σειρά φακών EF μεγαλύτερης εστιακής απόστασης. Έχοντας ένα σώμα μηχανής ειδικά για τους φακούς macro και ένα άλλο ειδικά για τους τηλεφακούς της, δεν χάνει ούτε μια στιγμή, καθώς δεν χρειάζεται να αλλάζει φακούς. Τα συγκεκριμένα εργαλεία την βοηθούν να αποτυπώνει εντυπωσιακούς ουρανούς και πουλιά εν πτήσει, όπως για παράδειγμα κουκουβάγιες, με τη σταθεροποίηση εικόνας να είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς δεν χρησιμοποιεί τρίποδο.

«Χρειάζομαι την εμβέλεια του υπέροχου EF 600mm f/4L IS III USM για έρθω πιο κοντά στις κουκουβάγιες», λέει. «Οι αποστάσεις εδώ είναι πολύ μεγάλες και δεν υπάρχουν μέρη για να καλυφτεί κανείς. Επομένως, δεν μπορώ απλώς να κάθομαι και να περιμένω ότι θα δω ένα ελάφι ή ένα πουλί από κοντά. Ακόμη και η φωτογράφιση ενός κοκκινολαίμη είναι δύσκολη, επειδή τα δέντρα είναι πολύ μεγάλα. Ξέρεις ότι θα πετύχεις τις καλύτερες δυνατές λήψεις με τον φακό 600mm γιατί είναι ευκρινής, μιας και είναι σταθερός φακός, ενώ ο Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II USM μού δίνει τη δυνατότητα να αυξήσω ή να μειώσω το ζουμ, για να μπορώ να καταγράφω το πτηνό όταν κινείται ή όταν έρχεται προς το μέρος μου. Έχω την απαραίτητη απόσταση.»

Η Gayle έχει επίσης καταγράψει αυτήν την επαναφορά της άγριας φύσης μέσω ερευνών, αποξήρανσης λουλουδιών, διατήρησης φυτών σε αλκοόλη, σχεδίων και υδατογραφιών. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, απολαμβάνει τις μικρές στιγμές με τα άγρια ζώα που έχουν συγκεντρωθεί στο σημείο και έχει ενθουσιαστεί με τα οφέλη που έχει η αλληλεπίδραση με τη φύση στην ψυχική υγεία ενός ανθρώπου. «Τα πρωινά, κοιτάζοντας μέσα από τη μηχανή, εισπράττω ηρεμία και γαλήνη», εξηγεί. «Μπορώ να αποτυπώσω τη συγκεκριμένη ψυχική κατάσταση, κοινοποιώντας αυτές τις εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δίνοντας σε τρίτους τη δυνατότητα να αποκτήσουν μια γεύση της ομορφιάς που μας περιβάλλει.»

Παροτρύνει όποιον σκέφτεται να ασχοληθεί με ένα παρόμοιο έργο να ξεκινήσει με λίγα δέντρα ή θάμνους για να προσελκύσει πουλιά και έντομα. «Αν μπορείτε, να φυτεύετε πάντοτε δέντρα», συμβουλεύει. «Δεν χρειάζεστε πολύ χώρο – σε έξι-εφτά χρόνια θα έχετε έναν δασότοπο για να περπατάτε και να απολαμβάνετε.»

Σύνταξη: Lorna Dockerill