Συμβουλές για τη φωτογράφιση της σελήνης: πώς να τραβήξετε εξωπραγματικές εικόνες του νυχτερινού ουρανού

Η σελήνη ήταν πάντοτε ένα συναρπαστικό θέμα για τους φωτογράφους σε όλο τον κόσμο, ειδικά σε αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις που εμφανίζεται ως υπερπανσέληνος ή ακόμη και ως ματωμένο φεγγάρι. Ωστόσο, η φωτογράφιση αυτού του θέματος όπως του αρμόζει μπορεί να είναι δύσκολη. Η λήψη ενός φωτεινού θέματος που βρίσκεται πολύ μακριά σε περιβάλλον ασθενούς φωτισμού, καθώς και η σύνθεση του κάδρου και η εστίαση σε μεγάλες εστιακές αποστάσεις, μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες. Ωστόσο, με το σωστό κιτ φωτογράφισης και τις κατάλληλες ρυθμίσεις έκθεσης, συν την προσεκτική οργάνωση πριν ξεκινήσετε, μπορείτε να καταγράφετε εικόνες της σελήνης με υπέροχες λεπτομέρειες, καθώς και ατμοσφαιρικά τοπία υπό το φως του φεγγαριού. Εδώ μοιραζόμαστε μαζί σας όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να φωτογραφίσετε τη σελήνη, με υποδείξεις σχετικά με τις ρυθμίσεις και τον εξοπλισμό, καθώς και με συμβουλές για το πώς να αποτυπώσετε τις καλύτερες σεληνιακές εικόνες από την ειδική αστροφωτογράφο Mara Leite.

Η τροχιά της σελήνης γύρω από τη Γη διαρκεί 27,322 ημέρες. Ο κύκλος αυτός χωρίζεται σε φάσεις: νέα σελήνη, αύξων μηνίσκος, πρώτο τέταρτο, αύξων αμφίκυρτος, πανσέληνος, φθίνων αμφίκυρτος, τελευταίο τέταρτο, φθίνων μηνίσκος και ξανά νέα σελήνη. Κάθε φάση, εκτός από μια διαφορετική οπτική της σελήνης, επηρεάζει επίσης και τις συνθήκες φωτισμού, από την έντονα φωτεινή πανσέληνο μέχρι τη νέα σελήνη που αχνοφαίνεται.

Ορισμένα σημεία στο σεληνιακό ημερολόγιο είναι πραγματικά ιδιαίτερα. Όταν η σελήνη πλησιάσει τη Γη κι αυτό συμπέσει με την πανσέληνο –τη χρονική στιγμή του μήνα που ο ήλιος, η σελήνη και η Γη είναι όλα ευθυγραμμισμένα– έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε μια μεγεθυσμένη πανσέληνο ή αλλιώς υπερπανσέληνο. Το «ματωμένο φεγγάρι» –όταν μια συνηθισμένη υπερπανσέληνος συμπίπτει με μια ολική έκλειψη σελήνης– είναι ακόμα πιο σπάνιο. Αυτό σημαίνει ότι η Γη εμποδίζει εντελώς το άμεσο ηλιακό φως να φτάσει στη σελήνη, ενώ το διαθλασμένο φως από την ατμόσφαιρα της Γης που παραμένει έχει ως αποτέλεσμα η σελήνη να εμφανίζεται με αχνό κόκκινο χρώμα.

Η φωτογράφιση της σελήνης δεν είναι απλώς μια διασκεδαστική δοκιμή των φωτογραφικών δεξιοτήτων σας, αλλά και ένας συναρπαστικός τρόπος να γνωρίσετε τις κινήσεις της Γης και του δορυφόρου της. Μπορούμε να πούμε με ακρίβεια πού θα ανατείλει η Σελήνη, πού θα διαγράψει το τόξο της στον ουρανό και πού θα δύσει, κάθε βράδυ, για πολλά χρόνια. Υπάρχουν αρκετές χρήσιμες εφαρμογές για κινητά που μπορούν να σας βοηθήσουν να σχεδιάσετε τις γωνίες σας με ακρίβεια. Σε γενικές γραμμές, η πανσέληνος θα ανατείλει ακριβώς απέναντι από το σημείο που δύει ο ήλιος.

Βεβαιωθείτε ότι έχετε λάβει υπόψη την ώρα της ημέρας. Η πιο εντυπωσιακή στιγμή της σελήνης είναι ίσως όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά στον ορίζοντα – η στιγμή αυτή είναι γνωστή και ως «ανατολή της σελήνης». Επίσης, όταν φωτογραφίζετε μια υπερπανσέληνο, η λήψη μπορεί να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Το φως πρέπει να ταξιδεύει πλευρικά μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης προς τα εσάς, οπότε η Σελήνη αποκτά μια ζεστή κοκκινωπή απόχρωση. Είναι επίσης η στιγμή που η σελήνη φαίνεται να είναι μεγαλύτερη, αν και πρόκειται για ψευδαίσθηση, καθώς το μέγεθός της παραμένει το ίδιο σε όλη τη διάρκεια της νύχτας, αλλά η καμπυλότητα της ατμόσφαιρας λειτουργεί ως μεγεθυντικός φακός.

Είναι επίσης σημαντικό να ελέγχετε το δελτίο καιρού πριν ξεκινήσετε. Ο καθαρός ουρανός παρέχει βέλτιστη ορατότητα. Βρείτε τοποθεσίες που προσφέρουν καθαρή εικόνα των όσων συμβαίνουν και έχουν οπτικό ενδιαφέρον –όπως έναν εντυπωσιακό αστικό ορίζοντα– με ελάχιστες ενοχλήσεις. Βεβαιωθείτε ότι ο εξοπλισμός σας είναι έτοιμος. Πρέπει να είναι πλήρως φορτισμένος και καλά συσκευασμένος. Η σελήνη κινείται γρήγορα, οπότε αν χρειαστεί να τρέξετε πίσω στο σπίτι για να πάρετε κάτι που ξεχάσατε, σίγουρα θα τη χάσετε!

Οι καταστάσεις αυτόματης έκθεσης μπορεί να μην προσφέρουν συνεπή αποτελέσματα κατά τη φωτογράφιση της σελήνης, επομένως είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσετε χειροκίνητη έκθεση. Ουσιαστικά, η ένταση του ηλιακού φωτός που φτάνει στη σελήνη παραμένει η ίδια, έτσι υπάρχει ένας απλός κανόνας έκθεσης που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως οδηγό και είναι γνωστός ως κανόνας «Looney 11». Ρυθμίστε το διάφραγμα σε f/11 και χρησιμοποιήστε ταχύτητα κλείστρου με τιμή αντίστροφη της ρύθμισης ISO. Επομένως, στη ρύθμιση ISO 100 χρησιμοποιούμε 1/100 δευτ., στη ρύθμιση ISO 200 την τιμή 1/200 δευτ. κ.ο.κ. Ωστόσο, οι τιμές αυτές δεν είναι απόλυτες, καθώς μπορείτε να διαφοροποιήσετε την ταχύτητα κλείστρου και το διάφραγμα μέχρι η εικόνα να φαίνεται σωστή.

Ένας φακός μεγάλης εστιακής απόστασης είναι απαραίτητος για κοντινές λήψεις της σελήνης, αλλά αν ξεκινάτε τώρα, μην ανησυχείτε. Δεν είναι απαραίτητος ένας γρήγορος, ακριβός φακός, καθώς η σελήνη είναι τόσο φωτεινή που δεν χρειάζεστε τα ευρύτερα διαφράγματα των κορυφαίων φακών μεγάλης εστιακής απόστασης. Ακόμη κι ένας τυπικός φακός ζουμ, όπως ο Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM ή ο RF-S 18-150mm F3.5-6.3 IS STM, μπορούν να προσφέρουν καλά αποτελέσματα. Ίσως δεν θα σας επιτρέψουν να γεμίσετε το κάδρο, αλλά μπορείτε πάντα να χρησιμοποιήσετε τη δυνατότητα κοπής της επιθυμητής περιοχής αργότερα. Αυτές είναι οι περιπτώσεις όπου δείχνουν την αξία τους οι μηχανές του Συστήματος EOS R, χάρη στην υψηλή ανάλυση που διαθέτουν. Η full-frame Canon EOS R8 προσφέρει εξαιρετική ευκρίνεια ακόμη και σε συνθήκες ασθενούς φωτισμού, ενώ οι αισθητήρες APS-C στις Canon EOS R10 και EOS R50 κάνουν πιο στενό το οπτικό πεδίο των φακών, παρέχοντας πρόσθετη μεγέθυνση από πιο ευρυγώνιους φακούς.

Αν και η πανσέληνος είναι μαγευτική, ίσως να μην είναι η καλύτερη στιγμή για να τραβήξετε φωτογραφίες αν ενδιαφέρεστε να καταγράψετε χαρακτηριστικά της επιφάνειας, όπως είναι οι κρατήρες. Με τον ίδιο περίπου τρόπο που το αναδυόμενο φλας μιας φωτογραφικής μηχανής φωτίζει ένα πρόσωπο, το μετωπικό ηλιακό φως κατά τη διάρκεια της πανσελήνου εξαλείφει ένα μεγάλο μέρος των σκιών. Σε άλλες στιγμές του μήνα το φως του ήλιου φωτίζει τη σελήνη πιο πλάγια, δημιουργώντας τους απαραίτητους φωτεινούς και σκούρους τόνους που αναδεικνύουν τα περιγράμματα και τις λεπτομέρειες του σεληνιακού τοπίου. Ένας εξαιρετικός φακός για κοντινές λήψεις είναι ο RF 100-400mm F5.6-8 IS USM, ο οποίος συνδυάζει τις ιδιότητες του τηλεφακού ζουμ μεγάλης εστιακής απόστασης με σταθεροποίηση εικόνας. Επιπλέον, αν θέλετε να γεμίσετε πραγματικά το κάδρο, επιλέξτε έναν φακό με πολύ μεγάλη εστιακή απόσταση, όπως ο RF 600mm F11 IS STM. Το διάφραγμα f/11 είναι τέλειο για φωτογράφιση της σελήνης, καθώς ταιριάζει με τον κανόνα έκθεσης «Looney 11». Αν θέλετε να αυξήσετε τη μεγέθυνση των φακών σας, μπορεί να σας φανεί χρήσιμο ένα extender φακού, όπως το Extender RF 1.4x και το Extender RF 2x.

Πειραματιστείτε δημιουργικά χρησιμοποιώντας έναν πιο ευρυγώνιο φακό, όπως ο Canon RF 14-35mm F4L IS USM. Αυτό θα σας επιτρέψει να συμπεριλάβετε τη σελήνη στο γύρω τοπίο. Παρ’ όλο που η σελήνη είναι συχνά αξέχαστη όταν τη βλέπει κανείς μόνη της, η ενσωμάτωση γνωστών ορόσημων ή ενός ιδιαίτερου ορίζοντα προσθέτουν ένα ευρύτερο πλαίσιο και σας επιτρέπουν να δημιουργήσετε ενδιαφέρουσες συνθέσεις. Αυτό σας δίνει επίσης τη δυνατότητα να πειραματιστείτε με την κλίμακα για ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα.

Ανεβάστε το επίπεδο των δεξιοτήτων σας στη φωτογράφιση της σελήνης με περισσότερες συμβουλές και έμπνευση από τον επαγγελματία φωτογράφο Andrew Fusek Peters*.


Σύνταξη: James Paterson, Phil Hall και Rachel Segal Hamilton

* Διατίθεται μόνο σε επιλεγμένες γλώσσες.